Tình trạng da bị rạn, nứt nẻ: Nguyên nhân, cách điều trị và phòng tránh
Rạn da và nguyên nhân gây rạn da
Da bị rạn, nứt nẻ là một tình trạng phổ biến, ảnh hưởng đến sức khỏe và thẩm mỹ của da. Da bị rạn, nứt nẻ có thể xuất hiện ở bất kỳ bộ phận nào trên cơ thể, nhưng thường gặp nhất ở bụng, ngực, hông, mông và cánh tay. Da bị rạn, nứt nẻ có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau.
- Da bị co giãn quá nhanh trong thời gian ngắn, làm đứt gãy collagen và elastin - các cấu trúc nâng đỡ da. Điều này thường xảy ra ở phụ nữ mang thai, người tăng cân hoặc giảm cân đột ngột, người tập thể hình quá mức hoặc trẻ em dậy thì.
- Da bị khô thiếu độ ẩm do chăm sóc da sai cách, uống không đủ nước, tiếp xúc với điều kiện khí hậu khắc nghiệt hoặc sử dụng các sản phẩm chăm sóc da không phù hợp. Da khô sẽ dễ bị tổn thương và nứt nẻ khi bị va đập hay ma sát.
- Da bị ảnh hưởng bởi các yếu tố di truyền, cơ địa hoặc dinh dưỡng. Một số người có gen da khô hoặc thiếu các chất dinh dưỡng cần thiết cho da, làm cho da kém đàn hồi và dễ bị rạn.
- Da bị mắc các bệnh lý liên quan đến da hoặc nội tiết tố, như á sừng, eczema, vảy cá, Cushing, Marfan, HIV/AIDS... Các bệnh này có thể làm suy giảm chức năng của da hoặc gây rối loạn hormone, ảnh hưởng đến sự sản xuất và phân bố của collagen và elastin trong da.
Cách điều trị da bị rạn, nứt nẻ
Da bị rạn, nứt nẻ không phải là một vấn đề nguy hiểm cho sức khỏe, nhưng có thể gây ra cảm giác khó chịu và tự ti cho người bị. Có nhiều cách để điều trị da bị rạn, nứt nẻ, tùy thuộc vào mức độ và thời gian của vết rạn. Một số cách điều trị phổ biến như:
- Dưỡng ẩm da: Việc dưỡng ẩm da là cần thiết để giúp da mềm mại, mịn màng và khỏe mạnh. Dưỡng ẩm da cũng có thể giúp làm giảm sự thấy rõ của vết rạn da. Bạn có thể sử dụng các loại kem dưỡng ẩm chuyên dụng cho da bị rạn, hoặc các loại dầu thiên nhiên như dầu dừa, dầu hạt nho, dầu jojoba, dầu hạnh nhân... để massage nhẹ nhàng lên vùng da bị rạn hàng ngày.
- Sử dụng kem chứa retinoid: Retinoid là một dẫn xuất của vitamin A, có tác dụng kích thích tái tạo tế bào da và tăng sản xuất collagen. Sử dụng kem chứa retinoid có thể giúp làm mờ vết rạn da và cải thiện độ đàn hồi của da. Tuy nhiên, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng kem chứa retinoid, vì loại kem này có thể gây kích ứng da hoặc có tác dụng phụ đối với phụ nữ mang thai hoặc cho con bú.
- Sử dụng kem chứa vitamin C: Vitamin C là một chất chống oxy hóa mạnh, có khả năng bảo vệ da khỏi các gốc tự do gây hại. Vitamin C cũng có vai trò quan trọng trong quá trình tổng hợp collagen và elastin trong da. Sử dụng kem chứa vitamin C có thể giúp làm sáng da, làm mờ vết rạn da và ngăn ngừa sự hình thành của vết rạn mới.
- Sử dụng kem chứa axit alpha hydroxy (AHA): AHA là một loại axit có tác dụng tẩy tế bào chết, làm sạch lỗ chân lông và kích thích tái tạo tế bào mới. Sử dụng kem chứa AHA có thể giúp làm mịn da, làm đều màu da và giảm thiểu vết rạn da.
- Điều trị bằng laser: Điều trị bằng laser là một phương pháp hiện đại và hiệu quả để điều trị da bị rạn, nứt nẻ. Laser sẽ phát ra ánh sáng có bước sóng nhất định để xâm nhập vào lớp biểu bì của da, kích thích sản xuất collagen và elastin, làm săn chắc và phục hồi da. Điều trị bằng laser có thể giúp xóa đi hoàn toàn hoặc làm mờ đáng kể vết rạn da. Tuy nhiên, điều trị bằng laser cũng có những rủi ro như: gây đau, sưng, viêm nhiễm, sẹo hoặc thay đổi màu da. Do đó, bạn nên tìm hiểu kỹ về phương pháp này và chọn các cơ sở uy tín để thực hiện.
- Điều trị bằng phẫu thuật: Điều trị bằng phẫu thuật là phương pháp cuối cùng để loại bỏ vết rạn da, khi các phương pháp khác không hiệu quả. Phẫu thuật sẽ cắt bỏ phần da bị rạn và khâu lại, làm cho da trở nên căng mịn và đồng đều. Tuy nhiên, phẫu thuật cũng có những hạn chế như: chi phí cao, đau đớn, có thể để lại sẹo hoặc gây biến chứng nhiễm trùng. Do đó, bạn nên cân nhắc kỹ trước khi quyết định chọn phương pháp này.
Cách phòng ngừa da bị rạn, nứt nẻ
Da bị rạn, nứt nẻ là một tình trạng khó điều trị hoàn toàn, do đó việc phòng ngừa là rất quan trọng. Bạn có thể áp dụng một số cách sau để ngăn ngừa da bị rạn, nứt nẻ:
Giữ ẩm cho da: Bạn nên uống đủ nước hàng ngày và sử dụng các loại kem dưỡng ẩm hoặc dầu thiên nhiên để giữ cho da luôn ẩm mượt và mềm mại. Điều này sẽ giúp da có độ đàn hồi tốt hơn và chống lại sự kéo căng.
Kiểm soát cân nặng: Bạn nên duy trì một chế độ ăn uống cân bằng và khoa học, tránh tăng cân hoặc giảm cân quá nhanh hoặc quá nhiều. Bạn cũng nên tập thể dục thường xuyên để giữ cho cơ thể săn chắc và khỏe mạnh.
Bổ sung vitamin và khoáng chất: Bạn nên ăn nhiều thực phẩm giàu vitamin C, E, A, B5 và khoáng chất như kẽm, selen, magie... để tăng cường sức đề kháng và sản xuất collagen cho da. Bạn cũng có thể uống các loại thuốc bổ sung theo sự chỉ dẫn của bác sĩ.
Tránh tiếp xúc với ánh nắng mặt trời: Ánh nắng mặt trời có thể gây hại cho da, làm giảm sản xuất collagen và elastin, làm cho da khô ráp và rạn nứt. Bạn nên che chắn da khi ra ngoài hoặc sử dụng kem chống nắng có chỉ số SPF cao để bảo vệ da khỏi tia UV.
Tránh sử dụng corticosteroid: Bạn nên hạn chế hoặc tránh sử dụng các loại thuốc corticosteroid trong thời gian dài, vì chúng có thể làm suy yếu các sợi collagen và elastin trong da. Nếu bạn phải sử dụng corticosteroid, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ và tuân thủ theo liều lượng và thời gian quy định.
Chăm sóc da đúng cách: Bạn nên làm sạch da hàng ngày bằng nước ấm và sữa rửa mặt nhẹ nhàng, tránh sử dụng xà phòng hoặc các sản phẩm tẩy da chứa cồn, axit hoặc chất tẩy rửa mạnh. Bạn cũng nên tẩy tế bào chết cho da một hoặc hai lần một tuần bằng các loại scrub tự nhiên như đường, mật ong, cà phê, dầu oliu... để loại bỏ các tế bào chết và kích thích tuần hoàn máu cho da.
